Założenie nowej ordynacji jest takie, żeby było mniej interpretacji indywidualnych, a więcej ogólnych. Te ostatnie minister finansów ma wydawać, gdy wpłynie do niego dużo wniosków o interpretacje indywidualne w podobnych stanach faktycznych. Minister będzie mógł też kierować pytania prawne do Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdyby wyroki sądów były rozbieżne. Wszystkie interpretacje indywidualne (w tym również dotyczące podatków i opłat lokalnych) będzie wydawał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Dziś w zakresie podatków lokalnych mogą je wydawać również wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Mniej odwołań, ale dwie instancje pozostaną Podatnik będzie mógł skarżyć do sądu od razu decyzję I instancji, mimo że utrzymana zostanie zasada dwuinstancyjności. Dziś podatnik musi złożyć odwołanie, nawet jeśli nie wierzy, że przyniesie ono jakikolwiek skutek. Skarga od decyzji I instancji będzie mogła być oparta tylko na zarzucie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Nowe rozwiązanie będzie wynikać z nowelizacji prawa postępowania przed sądami administracyjnymi, która ma być uchwalona równolegle z nową ordynacją i przepisami ją wprowadzającymi. Jeżeli podatnik zdecyduje się jednak na odwołanie, to będzie miał więcej czasu niż dziś, tj. 30 dni, a nie 14. Wydłużono też termin na złożenie zażalenia – z 7 do 14 dni. Zapłata podatku za kogoś innego Będzie można zapłacić podatek za inną osobę, niezależnie od jego wysokości. W takim przypadku fiskus uzna, że wpłata pochodzi ze środków podatnika. Dziś jest to możliwe, tylko gdy danina nie przekracza 1 tys. zł. Umowa z organem i mediacja Całkowitą nowością są tzw. niewładcze metody załatwiania sporów, a więc takie, w których podatnik negocjuje z organem, jak rozwiązać problem podatkowy. Umowa podatkowa i mediacja mają być dwoma etapami tego samego procesu. Podatnik i organ podatkowy będą mogli sami się porozumieć i zawrzeć umowę albo skorzystają z pomocy osoby trzeciej, czyli mediatora. Będzie on pomagał znaleźć kompromis i doprowadzić do zawarcia umowy podatkowej. Koszty mediacji mają wynieść maksymalnie 2 tys. zł, a strony zapłacą je po połowie. Podatnik nie będzie mógł umówić się z organem co do wysokości podatku. Umowa o współdziałanie z fiskusem Kolejną nowością ma być możliwość zawarcia z fiskusem umowy o współdziałanie. Dotyczyłoby to jednak wyłącznie największych podatników. Dzięki takiej umowie organy pomagałyby prawidłowo rozliczyć się podatnikowi. W zamian musiałby on lojalnie informować urząd o wszystkich faktach, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Chodzi o informacje dotyczące zarówno samego podatnika, jak i innych podmiotów, np. powiązanych. Inicjatorem podpisania umowy o współdziałanie będzie mógł być zarówno podatnik, jak i szef KAS. Nowa procedura: kontrola na żądanie Kolejna nowa procedura to kontrola na żądanie podatnika. Zgodnie z projektem każdy podatnik niepewny swoich rozliczeń będzie mógł wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie decyzji podatkowej. Takiej procedury przedsiębiorcy domagają się od lat. Mogliby z niej skorzystać np. w związku z przeprowadzoną skomplikowaną operacją gospodarczą (np. przekształceniem). Co ważne, organ mógłby badać również dokumentację podatnika, a więc nie tylko odnosiłby się do opisanego stanu faktycznego, jak w przypadku interpretacji indywidualnych. Jeśli w trakcie kontroli okazałoby się, że rozliczenia były nieprawidłowe, organ wyda decyzję i określi podatek do zapłaty. Za taką kontrolę trzeba będzie jednak zapłacić – 1 proc. wartości transakcji będącej przedmiotem konsultacji z fiskusem. W przypadku osób fizycznych minimalna opłata wyniesie 500 zł, a osób prawnych – maksymalnie 50 tys. zł. Centrum kompetencyjne dla gmin Dane wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym i przechowywane w Centralnym Rejestrze Podatników Krajowej Ewidencji Podatników będą podstawą do ustalenia adresu miejsca zamieszkania oraz adresu siedziby do celów doręczania pism. Usprawni to doręczanie korespondencji i zminimalizuje spory na tym tle. Projekt przewiduje też utworzenie Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych. Miałoby ono dostarczać gminom informacje o zmianach w podatkach, orzecznictwie i interpretacjach, pomagać w istotnych sporach, a nawet zastępować w sądzie, o ile gminy byłyby tym zainteresowane. Nowy rzecznik dla podatników Rząd opowiedział się też za powołaniem rzecznika praw podatnika. Ma go powoływać premier na wniosek ministra finansów. Zgodnie z projektem ma się on zajmować ochroną praw mniejszych podatników. Będzie mógł występować o interpretacje indywidualne, składać wnioski o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego, a także uczestniczyć jako mediator w postępowaniu podatkowym i sądowoadministracyjnym. Do jego zadań będzie też należało monitorowanie stosowania prawa podatkowego, tworzenie analiz i opiniowanie projektów. Rzecznikowi ma pomagać 16 zastępców działających we wszystkich województwach. „Powołanie rzecznika zasługuje na poparcie, ponieważ obecnie prawa podatników nie są odpowiednio chronione. Wątpliwości budzi jednak umiejscowienie go de facto w strukturach organów podatkowych, tak jak i prawo odwołania rzecznika, przysługujące ministrowi finansów. Może to ograniczyć jego swobodę” – skomentowała wczoraj Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan.
Łukasz Zalewski, Agnieszka Pokojska, 29.05.2019 Źródło informacji: Dziennik Gazeta Prawna