Umowy o dzieło stanowią popularną formę współpracy dzięki elastycznym warunkom i braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak ich stosowanie wiąże się z istotnymi obowiązkami i ryzykiem dla płatników składek, szczególnie gdy umowa nie spełnia warunków przewidzianych przepisami prawa.
Czym jest umowa o dzieło i kiedy podlega oskładkowaniu?
Umowa o dzieło to umowa rezultatu, w której wykonawca zobowiązuje się do osiągnięcia konkretnego, indywidualnego i sprawdzalnego efektu określonego przez zamawiającego. W odróżnieniu od umowy zlecenia, która dotyczy starannego wykonywania określonych czynności, umowa o dzieło skupia się na końcowym rezultacie pracy.
Zasadniczo, umowa o dzieło nie podlega obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wyjątki stanowią sytuacje, gdy:
- Umowę o dzieło zawiera własny pracodawca wykonawcy.
- Praca w ramach umowy o dzieło jest świadczona na rzecz pracodawcy, choć formalnie została podpisana z innym podmiotem.
Najczęstsze błędy w kwalifikacji umów o dzieło
Wiele firm podpisuje umowy o dzieło, choć ich charakter bardziej odpowiada umowie zlecenia. Dzieje się tak, gdy:
- Praca nie prowadzi do konkretnego rezultatu, ale wymaga jedynie staranności wykonania.
- Rezultat pracy nie posiada indywidualnych cech wyróżniających go na tle innych podobnych rezultatów na rynku.
Jeśli ZUS zakwestionuje poprawność zawarcia umowy o dzieło, może uznać ją za umowę zlecenia. W takim przypadku przedsiębiorca będzie zobowiązany do opłacenia zaległych składek wraz z odsetkami.
Obowiązek zgłaszania umów o dzieło do ZUS
Od 1 stycznia 2021 roku zamawiający mają obowiązek zgłaszania każdej zawartej umowy o dzieło do ZUS. Dotyczy to zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców, którzy podpisują takie umowy. Wyjątki stanowią umowy:
- Zawarte z własnym pracownikiem.
- Realizowane przez pracownika na rzecz pracodawcy, nawet gdy formalnie zawiera je inny podmiot.
Do zgłoszenia służy formularz RUD, który należy złożyć w terminie 7 dni od zawarcia umowy. Formularz można przesłać przez platformę PUE ZUS lub dostarczyć w formie papierowej (w przypadku mniejszych podmiotów).
Konsekwencje zakwestionowania umowy o dzieło przez ZUS
W sytuacji, gdy ZUS stwierdzi, że zawarta umowa to w rzeczywistości umowa zlecenia, przedsiębiorca musi:
- Zgłosić wykonawcę do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
- Przekazać dokumenty rozliczeniowe za cały okres realizacji umowy.
- Uregulować należne składki wraz z odsetkami.
Jeśli płatnik składek nie zgadza się z decyzją ZUS, ma prawo odwołać się do sądu w terminie 30 dni od jej otrzymania.
Umowa o dzieło a umowa zlecenia – kluczowe różnice
Przy kwalifikacji umowy należy pamiętać, że jej treść i warunki wykonania mają większe znaczenie niż sama nazwa. Umowa o dzieło:
- Dotyczy osiągnięcia konkretnego, zdefiniowanego rezultatu.
- Nie stanowi podstawy do ubezpieczeń społecznych (poza wyjątkami).
Z kolei umowa zlecenia wiąże się z wykonywaniem starannych czynności i zawsze powoduje obowiązek objęcia ubezpieczeniami społecznymi (z pewnymi wyjątkami, np. dla studentów do 26. roku życia).
Jak uniknąć problemów z ZUS?
Aby zminimalizować ryzyko zakwestionowania umowy o dzieło:
- Dokładnie określ rezultat umowy i jego indywidualne cechy.
- Upewnij się, że nie obejmuje ona jedynie starannego wykonywania czynności.
- Zgłaszaj umowy o dzieło do ZUS w terminie i zgodnie z przepisami.
Podsumowanie :
Zawarcie umowy o dzieło może przynieść korzyści dla obu stron, ale wymaga staranności i świadomości prawnej. Płatnicy składek muszą przestrzegać obowiązków wynikających z przepisów oraz upewnić się, że treść umowy odpowiada jej rzeczywistemu charakterowi. Dzięki temu unikną niepotrzebnych sporów z ZUS i związanych z nimi kosztów.
You must be logged in to post a comment.